Henk van Rooij ontwierp voor de internationale tentoonstelling Divertimento (Kasteel Geldrop, 2001) de installatie Kasteelheren. In 2005 werden de Kasteelheren, voor de expositie MUUR in Stadsmuseum IJsselstein, opnieuw geïnstalleerd.
In 2020 waren de Kasteelheren gepland op de voormalige sokkel voor Coal.2. Dit plan werd gecanceld waardoor de Kasteelheren een plaats kregen in Kunstruimte Coal.2. Hier werden de Kasteelheren een inspiratiebron voor het IJsselsteinse erfgoed met verbeeldingen naar de machtige historische IJsselsteinse gezaghebbers.
De eerste kasteelheer kreeg de interpretatie van Gijsbrecht van Amstel, oprichter van IJsselstein. Hierop volgden de twee hoog adellijke heren Floris van Egmond en zoon Maximiliaan van Egmond. De vierde heer werd aangewezen als Prins Willem van Oranje, opdrachtgever van het historische stadhuis.
Het herinterpreteren en reanimeren van bestaande installaties (artistiek erfgoed) is een vorm van erfgoedkunst. Door aan erfgoed actuele kunstuitingen te verbindingen ontstaan er nieuwe cultuurlagen die teruggrijpen naar historische feiten en gelijkertijd hedendaagse bronnen aanspreken.
Zo werd het artistieke erfgoed van Van Rooij aanleiding voor een actueel en historisch IJsselsteins verhaal. Museum IJsselstein omarmde het verhaal als raamvertelling en verbreedde de tentoonstelling met meerdere vervlechtingen. (lees de brochures deel 1 en deel 2 van Museum IJsselstein ... zie ook hieronder)
VERVLECHTING 1.
Vier historische IJsselsteinse gezagdragers hebben in Coal.2 door de ‘Kasteelheren van Van Rooij’ een gezicht gekregen waardoor de geschiedenis verbonden is met de hedendaagse verbeelding van de beschouwer.
Gijsbrecht van Amstel Floris en Maximiliaan van Egmond Prins Willem van Oranje
VERVLECHTING 2.
De Kasteelheren waren gezagdragers van IJsselstein en Benschop en zijn verbonden met de rechtsboeken van Benschop (1814-1989) die in Coal.2 opgesteld staan. Benschop bestond uit natte grondgebieden die, sinds de ontginning van de ‘copen‘ in de 12e eeuw, bij IJsselstein behoorde. Benschop werd na de Franse Tijd in 1814 als zelfstandige Utrechtse gemeente van IJsselstein afgesplitst. Als jonge gemeente had Benschop echter weinig bestaansrecht en werd daarom in 1989 opgeheven om vervolgens bij de gemeente Lopik te worden ingedeeld. Het verloren IJsselsteinse grondgebied is actueel. Om IJsselstein ‘ijzersterk’ en autonoom te houden is teruggaaf van Benschop een terechte rechtzetting. De ontginning van de woeste gronden gebeurde vanuit IJsselstein waardoor dit grondgebied historisch bezien nog steeds tot IJsselstein behoord. Door teruggaaf kan IJsselstein uitbreiden en op de oude cope verkaveling woningbouw realiseren.
De Kasteelheren zijn nieuw leven ingeblazen en spreken over herstel van IJsselsteinse rechten.
Lees ook het manifest van IJSSELSTEIN IJZERSTERK 2.0 van BB+W
VERVLECHTING 3.
De Kasteelheren hebben connecties met de verdedigingswerken en zodoende met de stenen (kloostermoppen) waaruit de kasteelmuren, stadsmuren en andere verdedigingswerken werden opgebouwd.
IJsselstein is een gave vestingstad, maar niet alle (stenen) vestingwerken zijn zichtbaar omdat vele restanten onder maaiveld of onder gevels liggen. Om deze onzichtbare vestingwerken zichtbaar te maken is het plan ‘Vestingstad IJsselstein’ ontwikkeld dat in boekvorm is gepubliceerd en op twaalf borden in het Molenplantsoen te zien is.
IJsselstein heeft nationale potentie om als Vestingstad IJsselstein bekend te worden en als Rijksmonument te worden aangewezen. (lees ook de brochure VESTINGSTAD IJSSELSTEIN van BB+W)
VERVLECHTING 4.
De Kasteelheren staan in relatie met de Nicolaaskerk die in 1310 door Gijsbrecht van Amstel werd gesticht en waar in het koor zijn unieke graftombe bewaard is gebleven. De gotische kerk kreeg in 1532 een unieke renaissance toren (Pasqualini) die in opdracht van de heren Floris van Egmond en zoon Maximiliaan werd gebouwd. Op 20 panelen is bij de NH-kerk de geschiedenis ‘Mensen, stenen en religie’ te zien. Deze expositie is een aanzet om kerk en toren te nomineren als UNESCO-werelderfgoed.
(lees de brochures deel 1 en deel 2 van Museum IJsselstein ... zie ook hieronder)
VERVLECHTING 5.
Floris van Egmond en zoon Maximiliaan staan centraal in recent geschreven kronieken over hun reis naar Italië. Als hoog adellijke Hollandse heren waren de Van Egmond’s in 1530 uitgenodigd om aanwezig te zijn bij de pauselijke kroning van Keizer Karel V in Bologna. De kronieken vertellen over de veertiendaagse reis door het Heilige Roomse Rijk. Met hun twee schildknapen en acht paarden gingen zij over de Brenner Pas naar Bologna waar ze de Italiaanse architect Alessandro Pasqualini ontmoetten. Deze bouwmeester werd uitgenodigd om in IJsselstein te komen wonen zodat hij de kerktoren en andere renaissance bouwwerken kon ontwerpen.
De kronieken zijn een inspiratie geworden voor een toneelspel en drie films. Voorts zijn aan de kronieken acht paardenkoppen uit de installatie Théâtre équin verbonden (Henk van Rooij 2007). Ze zijn te zien in de IJsselsteinse kasteeltoren, aan de gevel van Coal.2 en in de paardenstal en het atelier van de W-Domeinen.
In de kasteeltoren worden de kronieken verder aangevuld met de installatie ‘Herinneringen aan 7 dagen’ en de beschilderde schilden van Henk van Rooij.
* Sinds december 2021 zijn in de kasteeltoren ook de drie films van Fedor van Rossem over de reis te zien(m.m.v. Rinus Verweij en Marja Hanko)
HENK VAN ROOIJ
Henk van Rooij (1938-2014) begon in de jaren ‘60 van de 20e eeuw als schilder en experimenteerde in de jaren ’80 met ruimtelijke objecten. Vanaf 1994 werd keramiek zijn favoriete materiaal, ideaal om zijn nieuwe passie in uit te drukken: figuratieve beelden, vol van kleur en ruw in elegantie, vaak erotisch van snit. Naast zijn artistieke talent zette Van Rooij zich ook in voor het kunstbeleid. Van Rooij exposeerde in Nederland en meerdere Europese landen, ontving beurzen en prijzen en zijn werk werd opgenomen in gerenommeerde collecties. In 2019 werd de monografie Verlangen en Avontuur uitgegeven
http://www.henkvanrooij.com/toespraakAvdB.html
http://www.henkvanrooij.com/memoriamartikelen.html
https://www.youtube.com/watch?v=1MisXKtumWc&t=42s
https://ifthenisnow.eu/nl/agenda/monografie-van-beeldend-kunstenaar-henk-van-rooij
# 7
HENK VAN ROOIJ
1938-2014
KASTEELHEREN
april 2021 t/m maart 2022
# 7.1
Levensgrote projecties: ontmoet Kasteelheer Floris van Egmond en zijn kleindochter Anna van Egmond, Vrouwe van IJsselstein, in de Kasteeltoren
Hoe was het om vijf eeuwen geleden te leven? Reis mee terug en ontdek het IJsselstein en Bologna van 1530! In de Kasteeltoren laat Fedor van Rossem je kennismaken met twee edellieden die een belangrijke rol speelden bij de komst van een nieuwe tijd - de Renaissance - naar Nederland.
https://www.museumijsselstein.nl/mij/levensgrote-videoprojecties-kasteelheren-in-de-kasteeltoren/
# 7.2
de KASTEELHEREN zijn febr. 2023 in de kasteeltoren geïnstalleerd
